HATA GİDERME KILAVUZU VE OYUNCULARA DÜŞEN GÖREVLER
Bu yazıda en az hata ve donanımımızın desteklediği en yüksek performans ile nasıl oyun oynarız ve bunun için neler yapmamız gerekir ondan bahsedeceğiz. Konunun ilerleyen kısımlarında Tomb Raider 6 oyununda karşılaşacağımız hatalar ve çözüm yollarına da değineceğiz. Yazıyı yazarken mümkün olduğunca ezberden uzak olacak şekilde yapacaklarımızın bilincinde olmamız açısından, gerektiği yerlerde konunun ayrıntılarına da girdim. Örneğin bilgisayarımıza neden DirectX kurarız, neden gerekli gibi soruları da yanıtladım.
Az çok hepimizin bilgisayarda oyun oynarken problemleri olmuştur. Genelde herhangi bir hatayla karşılaştığımızda, çözemediğimizde hata sebebini oyun üreticilerinde görüp suçu ona atarız. Oyun geliştiricileri suçlamadan önce bizim oyuncular olarak üzerimize düşen bazı görevleri yapmamız gerekiyor. Bu görevlere başlıklar halinde göz atacağız. Ama ondan önce konunun anlaşılması açısından oyunun bilgisayarda çalışması ve izlediği yollardan genel olarak bahsedelim.
OYUNLARIN İŞLEYİŞİ
Oyunun görüntüsünün ekranda görülene kadar bilgisayarda izlediği bir yol vardır. Çok genel olarak bu yol aşağıda görülmektedir:
Oyun hiçbir zaman direkt ekran kartıyla muhatap olmaz, eğer böyle olsaydı her ekran kartına özel oyun yapılırdı. Aslında bu tablo bizim yapmamız gerekenleri de bir bakıma özetliyor. Şimdi bu adımlara ayrıntılı bir şekilde bakalım ve bize düşen görevlerden bahsedelim:
OYUN
Oyunun kendisinden kaynaklanan hatalar konusunda yapmamız gereken kısaca
TR6’ da Durum:
TR6’ da ortaya çıkan hataların çok az bir kısmı (yanlış duymadınız!) oyun yapımcılarına ait. Son Patch’ i kurduktan sonra oyundan kaynaklanan herhangi bir hata kalmıyor.
Patch’ ler ile düzelen bazı hatalar:
En son Patch’ i kurduysanız eski SaveGame –Kaydettiğiniz oyunları– açamayacaksınız, Eidos’ un sitesinden son Patch’ in SaveGame dosyalarını indirmelisiniz. Ama ben mutlaka kendi SaveGame dosyalarımla oynamak istiyorum, başka SaveGame dosyalarıyla oynamayı sevmiyorum derseniz(benim gibi) önceki Patch 4,2’ yi kurun, hatalar için o da yeterli olacaktır ve eski kayıtlı oyunlarınızı da açabileceksiniz. Yeni başlayacak oyuncular son Patch’i kurup başlamaları daha iyi olur.
DirectX
Ön Bilgi:
DirectX, Microsoft tarafından geliştirilen ve dünyanın en hızlı algoritmalarına sahip 3 Boyutlu ekrana çizim, ses vb. denetleyici birimdir. Oyun, 3 Boyutlu çizim ve ses için DirectX’ e başvurur ve onun sunduğu araçları kullanır. DirectX, oyuna, ekran kartının, ses kartının tüm nimetlerini sunar ve kolayca kullanabilmesini sağlar. Ekrana 3 boyutlu görüntünün en hızlı şekilde çizdirilmesinden sorumludur. Her yeni çıkan DirectX yeni 3D gelişmiş görüntü ve ses özellikleri sunar, oyun yapımcıları da bunları DirectX aracılığıyla kullanır. DirectX, oyun yapımcıları için çok büyük kolaylıktır, çoğu 3 Boyutlu çizim ve ses işlerini ona yaptırırlar.
Yapmamız Gereken:
Kısaca DirectX ten bahsettikten sonra bu konuda üzerimize düşen:
DirectX genellikle oyunla beraber geldiğinden bu konuda çok fazla problem olmuyor. DirectX’ i Microsoft’ un sitesinden, bilgisayar dergileriyle verilen CD lerden bulabilirsiniz. Ücretsizdir. Yeni sürümler her zaman eski sürümleri içinde barındırırlar. Eğer oyunun hazırlandığı sürümünü kurmazsanız ya oyunu çalıştıramazsınız ya da oyun bir alt sürüm DirectX’ den faydalanabilecek şekilde yapıldıysa bazı görünüm özellikleri devre dışı kalacak şekilde oynanabilir.
Bilgisayarınızda kurulu DirectX sürümünü görmek ve testlerini yapmak için Başlat>Çalıştır penceresine “dxdiag.exe” yazıp Enter’a basın. Gelen pencere size yardımcı olacaktır.
TR6’ da Durum:
TR6 oyunu DirectX9 kullanıyor. Eğer DirectX9 kurmadan oynamaya kalkarsanız DirectX9 ile ilgili DLL dosyalarını bulamadığını söyleyen bir hata mesajı alırsınız. Oyunla beraber DirectX 9.0a sürümü geliyor, şu an Microsoft DirectX 9.0b sürümünü çıkardı, 9.0b sürümünün çıkış sebebini Microsoft’ un sitesinde araştırdığımda oyunla gelen 9.0a sürümünde Güvenlik Açığı olduğundan bahsediyordu. DirectX 9.0b’ yi kurmamız güvenliğiniz açısından önemli.
EKRAN KARTI SÜRÜCÜLERİ (DRIVER)
Ön Bilgi:
Windows, DirectX, programlar ekran kartını içyapısına kadar bilmek zorunda değildir. Bu birimler ekran kartını kullanabilmek için ekran kartı üreticisi tarafından yazılmış sürücüleri kullanırlar. Ekran kartı sürücüleri ekran kartının içyapısını bilir ve Windows, DirectX ile Ekran Kartı (donanım) arasında haberleşmeyi sağlar, onların kullanabileceği standart bir hale getirir. Şöyle bir benzetme yapabiliriz, röntgen vb. makinelerin başında onları kullanmayı bilen insanlar vardır, oraya film çektirmeye gelen müşteri o röntgen makinesini nasıl kullanılacağını bilmek zorunda değildir. Ekran kartı sürücülerini de o röntgen makinesini kullanmayı bilen kişiye, müşteriyi de Windows ve DirectX’ e benzetebiliriz.
Bu durum sadece ekran kartı için değil bilgisayarımıza bağladığımız tüm donanımlar, anakart üzerindeki chipler vs. için geçerlidir. Ama biz oyunları en çok ilgilendiren kısmı olan ekran kartından bahsettik.
Yapmamız Gerekenler:
En çok ihmal edilen konuya geldik. Ne yazık ki birçok oyuncu ekran kartı ile birlikte gelen CD deki sürücülerle yetiniyor. Ekran kartıyla beraber gelen CD deki sürücülerin ömrü en fazla 6 aydır. Öyle bir anlattık ki 6 ay sonra infilak ediyormuş gibi olduJ . Her gün yeni uygulama ve oyunlar çıkıyor, yeni DirectX sürümleri geliyor. Her yeni çıkan DirectX, bunu destekleyecek ekran kartı sürücüleri ister. Bunun yanında Ekran kartı üreticileri çıkardıkları eski sürücülerdeki hataları düzeltiyor, yeni DirectX özelliklerini destekleyen, daha hızlı çalışan sürücüler çıkarıyorlar. Yapmamız gerekenleri maddelersek:
TR6’ da Durum:
TR6 daki hataların %85’ ini ekran kartı sürücülerinden kaynaklanıyor. Oyun üreticilerinin hatadaki payı sadece %15. ATI ekran kartlarını kullanan oyuncular genel olarak oyunda herhangi bir hata ile karşılaşmamışlar ve oyundan zevk alarak oynamışlar. ATI kullanan bir arkadaşım Patch bile kurmaya gerek duymadığını söylüyordu. 2003 yaz dönemi ATI DirectX9 ‘a çok çabuk ve iyi bir şekilde ayak uydurdu ve kendini hazırladı.
nVidia cephesinde Haziran 2003 - Ocak 2004 arası durum içler acısıydı. Ben de bu guruba giriyorum, neler çektiğimden de bahsedeyim. Ne yazık ki 2003 yaz dönemi nVidia DirectX9’ a kendini hazırlayamadı ve çok kötü sürücüler çıkardı. Bu kötü sürücülerle sadece oyun oynarken değil, normal zamanlarda bile Windows kilitleniyor, kendi kendine reset atıyordu, Windows XP’ de mavi sayfalar görür olduk. TR6’ da durum daha bir vahim hal alıyordu, 30 dakika boyunca hatasız, bilgisayarı yeniden başlatmadan, reset atmadan TR6 oynadığımı hatırlamıyorum. Bunun yanında kolu bacağı kopmuş Lara ve diğer karakterler, gözleri patlamış görünen insanlar şeklinde oyunu oynadık. Bunun tüm sebebi nVidia’ nın kötü ekran kartı sürücüleriydi. Bu sürücüler Microsoft’ tan onay bile alamadı ve bu şekilde piyasaya sürüldü. Kısaca nVidia ekran kartı olan arkadaşlar 2003 yaz döneminde çıkarılan kötü ekran kartı sürücüleri yüzünden bu rezilliği yaşadılar. Ne yazık ki bu rezilliğin faturası oyuncular tarafından TR6 oyun yapımcılarına çıkarıldı.
Şu anki duruma göre artık nVidia DirectX9 altyapısını kurdu ve çıkardığı sürücüler Microsoft imzalı ve testlerden geçmiş. Ben son sürüm sürücülerini kurdum, şu an çok güzel ve hiçbir problemim yok.
TR6 oyununun son Patch’ ini kurduysanız ve hala hatalarla karşılaşıyorsanız mutlaka ekran kartının son sürücülerini yükleyin. Bu durumda karşılaşacağınız hatalar kesinlikle ekran kartı sürücülerinin hatasıdır. Yeni sürücüleri kurduysanız normal şartlarda çok büyük ihtimalle hiçbir hata kalmayacaktır. Bende şu an hiçbir hata yok, dediğim gibi hataların %85’ i ekran kartı sürücülerine ait.
Ekran kartı sürücülerinden kaynaklanan bazı hatalar:
Bu yaz TR6 oynayacak arkadaşları gerçekten çok şanslı görüyorum. Oturmuş bir DirectX9 ekran kartı sürücüleriyle hatasız bir oyun oynama fırsatını yaşayacaklar. TR6 yapımcıları hak etmedikleri halde bu hataların faturasını ödediler, ödemeye de devam ediyorlar. TR6 nın istenilen başarıyı elde edememesinde nVidia’ nın büyük payı oldu.
Sadece TR6 için değil tüm oyunlar için yapmamız gerekenleri bir daha özet şeklinde maddeliyorum:
Hatasız bir oyun oynamanız dileğiyle, sağlıcakla kalın…